SALGIN HASTALIKLAR, KÜRESEL FELAKETLER VE AKILLI ŞEHİRLER

Milyonlarca insanı barındıran tüm dünya şehirleri zorlu zamanlardan  geçiyor. Bugün dünya şehirleri,  terörizm, doğal afetler, salgın hastalıklar,  iklim değişikliği, ulaşım, ekonomi, sosyal hayat, korku, dışlama ve nefret gibi çok üzücü ve endişe verici birçok temel problemin tehdidi ile karşı karşıya.

Görünmez düşman Corona virüs salgını, küresel, fakat etkileri daha çok kentsel alanlarda, nüfusun en büyük bölümünü içeren şehirlerde yaşanıyor. Dünyadaki yüz milyonlarca  insan, çok da alışık olmadıkları bir şekilde modern zamanın  bina yığınları içinde kapana kısılmış gibi çaresizliğin ve acizliğin tehdidi altında, zamanlarının hemen hemen tamamını ikametlerinde, yani evlerinde geçiriyor.

Bu durum, ülkelerde ve şehirlerde, üretimi geçici olarak durdurmakta, evlerine kapanan insanlarda psikolojik sorunlar oluşturmakta, işsizliği artırmakta,  bireysel, kurumsal ve devletler bazında iflaslar yaşatmakta, birçok faaliyet, etkinlik ve projenin iptaline yada ertelenmesine yol açmaktadır. Bunun sonucu olarak bütün toplumlar, bütün sosyal sınıflar aynı cephede birleşti ve sorunların aşılmasına yönelik daha yenilikçi yollar bulmanın ne kadar yaşamsal olduğu anlaşıldı.

Yaşanan süreç, dünya ve dünyadaki şehirler için bir stres testi ve gerçek zamanlı bir deneyim olmakta. Özellikle belediyelerin, vatandaşlara en yakın hizmet birimleri olması sebebiyle, küresel zorluklara, felaketlere ve acil durumlara karşı, şehirlerimizi, gelecekteki risklere karşı  dayanıklı kılma ve şehir yaşamlarını iyileştirmenin yeni yollarını bulma konusunda, daha donanımlı olmaları gerektiğini ortaya çıkarmıştır.

Bir başka deyişle, tüm bu zorlukları kolay atlatabilmenin yolu, ulusal yönetimlerin, yerel yönetimlerin, özel sektörün ve vatandaşların bilinçli bir şekilde hareket ederek, kentsel yaşamın sürdürülebilir ve daha müreffeh kılınmasını sağlamak, şehirlerimizi gelecekteki risklere karşı acil, etkili çözüm bulmak ve korunaklı hale getirmektir.

Dünya nüfusunun yarısından fazlasının kentlerde yaşadığı düşünüldüğünde, giderek artan ve çeşitlenen hizmet beklentileri, devletleri, kamu yönetimlerini ve yerel yönetimleri, şehirleri daha iyi analiz etmeye, sınırlı kaynaklarını ileri teknoloji desteğiyle verimli kullanmaya zorlamaktadır. Geleneksel yöntemlerle verilen hizmetler ve yapılan işler, hem yavaş, hem maliyetli, hem de hatalara açıktır. Buna karşı, ucuz, şeffaf, daha hızlı, etkili  ve şehirlerde yaşanan sorunların minimize edilmesi için çözümler ortaya koyan akıllı çözümler, özellikle bilgi teknolojileri ve yönetim alanında yaşanan güncel gelişmelerle, popülerlik kazanan  akıllı kent yaklaşımlarıdır. Zira akıllı kentlerin üzerine inşa edildiği 6 bileşen (akıllı ekonomi, akıllı vatandaş, akıllı yönetişim, akıllı hareketlilik, akıllı çevre ve akıllı yaşam)  özelinde birçok teknolojik yenilik gerçekleşmektedir.

Ayrıca, hayatımızdaki süreçler gün geçtikçe hızlanan bir şekilde sanal ortama taşınmaktadır. Bünyesinde çeşitli riskler barındırmasına rağmen, insan hayatını kolaylaştırması bakımından, geleceğin en önemli teknolojileri olarak değerlendirilen, nesnelerin interneti, büyük veri, bulut teknolojisi ve yapay zeka gibi dört önemli akıllı kent aracı vasıtasıyla yüksek kaliteli toplumsal alanların planlanması ve yaşam kalitesinin optimize edilmesi, insan hayatına değer katan ve yaşam kalitesini iyileştiren akıllı şehirlerin geliştirilmesi olumsuzlukların çaresi olacaktır.

Bu uygulamalar içinde, Yapay zeka teknolojisi ve büyük veri analiz yeteneklerini kullanarak, hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin  hayatını kolaylaştırmak, eğitimi daha zevkli hale getirmek ve eğitimin kalitesini artırmak; Hastalara daha hızlı ve daha doğru tedavi uygulanması imkanı sağlamak; Pek çok olayı daha olmadan fark etmek ve önlemeyi sağlamak; Zirai alanda işgücü, su, elektrik, ilaç vb. tüm kaynakları daha az ve verimli kullanarak, daha çok ürün elde etmeyi mümkün kılmak; Araçların sürücüsüz bir şekilde hareket edebilmesinin sağlanması; E-yönetim uygulamaları; Eko-akıllı karbondioksit azaltma projeleri; Trafik yönetimi; Çok fonksiyonlu akıllı vatandaşlık; Aydınlatma sistemlerini kontrol etmek; Akıllı otopark sistemleri; Yalnız yaşayan yaşlıları izlemede kullanılan sensor sistemleri; İnsan davranışındaki kalıpların veri analitiği yapılarak trafik kontrolü sistemleri gibi daha birçok akıllı uygulamalar yer almaktadır.

Özellikle belediyelerin, yukarıda örnekleri verilen akıllı çözümleri etkili bir şekilde kullanarak, kamusal hizmetlere hız ve etkinlik kazandıran, bozulmayan, erişim kesintisi yaşamayan, güvenli bir kent sistemi kurmaları mümkündür ve artık vazgeçilemez bir gerçektir.

Sonuç olarak, insanoğlunun geleceği akıllı kentlerde şekillenecek. Bu süreçten ders alarak, insan hayatını kolaylaştırması, iyileştirmesi ve olumsuzlukların çaresi olarak tasarlanan akıllı şehir teknolojilerini geliştirmeyi ve kullanmayı başaran ülke ve şehirler, diğerlerine kıyasla doğal olarak gelecek yıllarda söz sahibi ve ezici bir üstünlüğe de sahip olacaktır.   

Bu maksatla yapılacak faaliyetlerin şehirlerin geleceğinde önemli bir rolü olacağı düşünüldüğünde ivedi bir biçimde risklere karşı güçlü tedbirleri olan şehirlerin yapılarının yerinde incelenmesi maksadıyla valilikler, belediyeler ve üniversitelerin kamu yönetimi, yerel yönetimler, şehir planlama, Yazılım mühendisleri ve mimarlık bölümlerinden müteşekkil bir çalışma grubu, Cumhurbaşkanlığı Yerel Yönetim Politikaları Kurulu uhdesinde oluşturulabilir. Kurulacak olan bu yapının bir politika ve bilim komisyonu vasfına sahip olması ve bu alanda yapılacak çalışmalara ışık tutması yerinde olacaktır. Çalışmaların sağlayacak olduğu katkıların sadece afet ve acil durumlarda şehirlerin yönetilmesi ile ilgili konularla da sınırlandırılmaması gerekmektedir.

Kurulacak olan bu çalışma grubunun fikir ve tahminleri doğrultusunda, şehirleri ilgilendiren birçok belgenin ve kurumsal faaliyetlerin izlenmesi raporlanması ve uygun görülen yerel ve merkezi yönetim birimlerine tavsiye niteliğinde sunulması yerinde ve acil kararlar alınmasında faydalı olacaktır.