KAYIP BİTKİ 125 YIL SONRA BULUNDU

AMASYA (Edib Ahmet CEYLAN) Türkiye'ye özgü lokal endemik türlerden olan ve yalnızca Amasya'da yetişen “bağ havacivası” adlı bitki, Amasya Üniversitesi akademisyenleri ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Amasya Şubesi elemanlarının araştırmaları sonucu 125 yıl sonra, Amasya’da yeniden bulunarak kayıt altına alındı.

Amasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arzu Cansaran’dan edinilen bilgilere göre; İlk kez 1889’da Bornmüller tarafından Amasya Lokman Dağı’ndan toplanan tür, “Alkanna haussknechtii Bornm” adı verilerek, 1894’te yeni bir tür olarak yayımlandı. Prof. Dr. Cansaran 1993-1995 yılları arasındaki Yüksek Lisans çalışmaları esnasında, Yuvacık Köyü çevresinde bulduğu bitkinin, o dönemde Kırklar Dağı, Şeyhcui Mahallesi ve Kaleköy civarlarında da nadiren ve tek tük görüldüğünü, ancak yaşam alanlarının insan faaliyetleriyle bozulması sonucu, türün geçen yıla kadar tekrar toplanamadığını anlattı.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün Türkiye genelinde uyguladığı, “Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi” kapsamında; Prof. Dr. Cansaran, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cengiz Yıldırım, Milli Parklar Genel Müdürlüğü Amasya Şubesi Müdürü Kemal Kartal, Başmühendis Habibe Yolcu ve Mühendis Uğur Ak’ın oluşturduğu ekip ile son 2 yıldır yapılan araştırmalar sonucunda, Aydınca Köyü, Aydınca Barajı civarında bu tür yeniden tespit edildi.

İlk etapta 111 birey sayıldı ancak 2 lokalitede daha bulunan türün birey sayısı 300 civarına ulaştı. Endemik ve nadir olan bu türün, hem yıllar sonra tekrar görülmesi hem de birkaç lokalitede ve eskiye oranla çok daha yaygın bir şekilde tespiti oldukça memnuniyet yarattı. Prof. Dr. Cansaran yapım aşamasındaki Aydınca Barajı göl aynasında kalacak olan bitki örneklerinin, proje ekibince daha yüksek noktalara

taşındığını ve gerekli koruma biyolojisi çalışmalarının yapıldığını, türün izlenmesi yönündeki araştırmaların da devam edeceğini söyledi.

Prof. Dr. Cansaran son olarak, bitkinin tıbbi kullanımının henüz araştırılmadığını ve bu türün de Alkanna cinsinin diğer bazı türlerinde olduğu gibi yara ve yanık tedavisinde ya da farklı amaçlarla kullanılabileceğini belirterek, tüm ekip arkadaşlarına teşekkürlerini iletti…