HİÇBİR ŞEY YENİ DEĞİL

1402 yılında Ankara Savaşı ile Yıldırım Bayezit, Timur’a yenilince Osmanlı Devleti on bir yıllık bir dağılma sürecine girdi. Yıldırım Bayezit ve iki oğlu Musa ile Mustafa Çelebi esir edildi.

Ankara Savaşı’nda savaş alanını ilk terk eden Yıldırım’ın büyük oğlu Süleyman  Çelebi oldu. Önce Bursa’ya sonra da Bizans’ın yardımı ile Edirne’ye giderek hükümdarlığını ilan ederek tahta oturdu.

Süleyman Çelebi Bizans İmparatoru ile Gelibolu Antlaşması’nı yaptı. Buna göre; Süleyman Çelebi Kartal, Pendik, Gebze ve bazı adalarla Misivri’ye kadar Karadeniz sahilini, Rumeli’de Selanik, Teselya ve birçok yeri Bizans’a terk ediyordu. Ayrıca küçük kardeşi Kazım ile kız kardeşi Fatma’yı Bizans’a esir olarak veriyordu.

Diğer yandan Mehmet Çelebi ( I. Mehmet) de savaş alanından ayrılmış ve Amasya’ya gelmiş ve yerel güçlerin muhalefetiyle karşılaşmıştır. Kara Devletşah, Kubadoğlu, İnaloğlu, Gözleroğlu, Köpekoğlu, Savcıoğlu, Mezit Bey gibi Türkmen beyleryile mücadeleye girdi ve onları itaati altına aldı.

Amasya, Sivas, Tokat taraflarına hakim oldu.

Timur tarafından esaret altındayken vefat eden Yıldırım Bayezit’in naaşı ve Musa Çelebi serbest bırakıldı. Musa Çelebi daha önce Bursa ve çevresinde hakimiyet kuran kardeşi İsa Çelebi’yle mücadeleye girmişse de sonunda İsa Çelebi Musa Çelebi’ye üstünlük kurunca Musa Çelebi Karamanoğullarına sığındı.

1404 yılında yılında Ulubat Savaşı’nda Mehmet Çelebi’ye yenilen İsa Çelebi daha sonraki mücadelelerde üstünlük sağlayamadı ve 1406 yılında yakalanarak öldürüldü. Bunun üzerine Mehmet Çelebi; Menteşe, Aydın, Saruhan ve Germiyan Beyliklerine üstünlük kurarak hakimiyetini kabul ettirdi ve Anadolu’nun en güçlü hükümdarı oldu.

Edirne’deki Süleyman Çelebi, Anadolu’daki Mehmet Çelebi’nin güçlenmesini istemediğinden Anadolu’ya geçerek önce Bursa’yı sonra da Ankara’yı ele geçirdi. Mehmet Çelebi Süleyman Çelebi’nin kuvvetlerine karşı koyamayarak Amasya’ya çekildi.

Mehmet Çelebi içinde bulunduğu durumdan kurtulmak için daha önce Karamanoğlullarına sığınan kardeşi Musa Çelebi’yi yanına çağırmış ve kendisine itaat etmesi şartıyla onu yanındaki kuvvetlerle Rumeli’ye geçmesini sağladı.

Eflak (bugünkü Macaristan ve Romanya topraklarında yaşayan milletler) ve Sırp kuvvetleri tarafından desteklenen Musa Çelebi bütün Rumeli’yi ele geçirdi. Süleyman Çelebi bunun üzerine Bizans imparatorunun desteği ile kardeşi Musa Çelebi ile İstanbul yakınlarında savaşa girdi. Sırp askerlerinin taraf değiştirmesi üzerine yenileceğini anlayan Musa Çelebi 15 Haziran 1410 yılında Eflak’a kaçtı. Bir süre orada güçlenen Musa Çelebi Edirne üzerine yürüdü ve ilkinde başarılı olamadı. Ertesi yıl tekrar Edirne üzerine yürüyen Musa Çelebi, Rumeli Beylerinin kendi tarafına geçmesi üzerine Süleyman Çelebi’nin kuvvetlerini dağıttı. İstanbul’a doğru kaçmakta olun Süleyman Çelebi 1411 yılında yakalanarak öldürüldü.

Mehmet Çelebi’ye verdiği sözü tutmayan Musa Çelebi Edirne’de hükümdarlığını ilan etti.  Bunun üzerine Rumeli’ye geçen Mehmet Çelebi, Musa Çelebi ile yaptığı iki savaşta da yenilerek Anadolu’ya dönmek zorunda kaldı.

Musa Çelebi’nin bu başarılarına rağmen uç beylerine ve devlet adamlarına çok sert davranması Rumeli Beylerinin kendisinden yüz çevirmelerine sebep olmuştur. Bunu fırsata çeviren Mehmet Çelebi Rumeli gazilerinin büyük bir kısmının desteğini alarak yanındaki birlikleriyle Rumeli’ye geçti. Üzerine gönderilen kuvvetleri yenerek Edirne’ye giren Mehmet Çelebi Sofya yakınlarında Musa Çelebi’yi savaşa mecbur bırakmış ve yapılan savaşta Musa Çelebi savaşı kaybetmiş 5 Temmuz 1413 yılında öldürülmüştür.

         Ankara Savaşı’nda Timur tarafından esir alınan diğer bir şehzade de Mustafa Çelebi’dir. 1415 yılında serbest bırakılan Mustafa Çelebi Venedilikliler ve Bizansla müzakere içine girerek Eflak’a geçti.

Eflak voyvodası Mirçea Mustafa Çelebi’ye büyük destek verdi. Mehmet Çelebi ve Mustafa Çelebi arasındaki çatışmalarda Mustafa Çelebi yenilerek Bizans’a sığındı. Osmanlı, Mustafa Çelebi’nin masrafları için yıllık 300.000 akçe Bizans’a ödemesi karşılığında Limni Adası’nda tutulmasını istedi.

Mehmet Çelebi, Bizanslılar tarafından tutulan kardeşi Mustafa Çelebi’nin serbest bırakılmaması kaydıyla Bizanslılarla yeni bir anlaşma yapmak zorunda kaldı. Buna göre, kendisinden sonra tahta Şehzade Murat geçmeli, diğer oğlu Şehzade Mustafa Anadolu’nun idaresiyle meşgul olacak, diğer iki küçük oğlu Yusuf ve Mahmut Bizans’a verilecekti.

Kendisinden sonra tahta çıkacak oğlu Murat Edirne’ye varmadan Mehmet Çelebi hasta yatağındayken 25 Haziran 1421’de vefat etti.

Bizanslılar, 17 yaşında tahta geçen Sultan Murat’tan daha önce yapılan antlaşma gereği kardeşleri Yusuf ve Mahmut’u rehin istediler. Hükümdar Murat bunu kabul etmedi. Bunun üzerine Bizans İmparatoru Yıldırım Bayezit’in oğlu Mustafa Çelebi’yi destekleyerek yanına kuvvetler vererek onu güçlendirdi ve meşru hükümdar olarak Mustafa Çelebi’yi tanıdığını ilan etti.

         Bu durum karşısında Anadolu Beylikleri Sultan Murat’a karşı ayaklandılar. Birçok beylik Osmanlıyı tanımadığını bildirdi. Anadolu toprakları adeta Ankara Savaşından sonraki duruma döndü.

Ve sonra.