DOĞAL ÇEVREYİ KORUMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Hızlı nüfus artışı, artan endüstrileşme ve şehirleşme sebebiyle yapay çevrelerin hava kirliliği, ormansızlaşma ve çölleşme gibi zararlara yol açtığını vurgulayan uzmanlar, bu gibi olumsuz etkilerle karşılaşmamak için doğal çevrenin korunması gerektiğini ifade ediyor. Uzmanlar otomobil yerine daha fazla bisiklet kullanılarak küresel ısınmanın azaltılabileceğine, tüketilen su miktarının ve plastik kullanımının azaltılarak doğal çevrenin korunabileceğine işaret ediyor.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Çevre Sağlığı Program Başkanı ve Öğretim Görevlisi İnci Karakaş, insan tarafından yaratılan yapay çevre ile doğal çevre hakkında değerlendirmelerde bulundu. Karakaş, doğal çevreyi koruma yönünde tavsiyelerini paylaştı.

Nüfusun çoğunluğu yapay çevrede yaşıyor

Doğal çevrenin dünya üzerinde yaşayan ve cansız tüm varlıkların içinde bulunduğu, insan yapımı olmayan çevre ve koşulları ifade ettiğini söyleyen Öğretim Görevlisi İnci Karakaş, “Doğal çevre kavramında hayvanlar, mikroorganizmalar, toprak, kayaçlar, atmosfer ve bunların sınırları içinde meydana gelen doğal olayları içeren, insan etkisinin olmadığı doğal sistemlerdir. Yapay çevre ise insanlığın başlangıcından günümüze kadar olan gelişim sürecinde doğal çevreden yararlanılarak insan eliyle yaratılan tüm değerleri ve varlıkları kapsıyor. Yollar, hastaneler, barajlar, tarlalar, okullar, köprüler, evler, fabrikalar, hava alanları, limanlar, seralar ve göletleri içine alan yapay çevrenin genellikle ihtiyaçlardan dolayı oluşturulduğunu söyleyebiliriz. İnsan nüfusunun büyük çoğunluğu da yapay çevrelerde ve şehirlerde yaşıyor.” dedi.

Doğal çevre birçok canlı türü barındırıyor

Öğretim Görevlisi İnci Karakaş, doğal çevre ve yapay çevre arasındaki farkları şöyle paylaştı: 

“Doğal çevrede insan etkisi yoktur fakat yapay çevrenin insanlar tarafından oluşturulduğunu söyleyebiliriz. Doğal çevrede doğal varlıklar yer alırken, yapay çevrede yapay varlıklara doğal varlıklardan daha fazla rastlanılır. Yani bu doğal çevrede yapay çevreye kıyasla birçok canlı türünün yaşadığı anlamına da geliyor. Doğal çevrenin oluşumu uzun yıllar alıyor fakat yapay çevre kısa sürede oluşabiliyor.”

Yapay çevre doğal çevreye zarar veriyor

İnsanın nüfus artırdığı ve gelişmeyi sürdürdüğü sürece etkileri ile doğal çevreyi hızla değiştirdiğinin altını çizen Karakaş, “Hızlı nüfus artışı, artan endüstrileşme ve şehirleşme sebebiyle yapay çevrenin; iklim değişikliği, temiz suya ulaşmada zorluk, hava kirliliği, tehlikeli atıklarda artış, ormansızlaşma ve çölleşme gibi zararlarından bahsedebiliriz. Bu gibi olumsuz etkilerle karşılaşmamak için doğal çevrenin korunması gerekiyor.” ifadelerini kullandı.

Otomobil yerine bisiklet

Hava, su ve toprak gibi doğal kaynakların verimli şekilde kullanılıp, bu kaynakların sonsuz olmadığının unutulmaması gerektiğini vurgulayan Çevre Sağlığı Program Başkanı İnci Karakaş, “Hava kirliliğinin azaltılabilmesi açısından bireysel olarak alınabilecek önlemlere bakıldığında, araç kullanmak yerine bisikletler tercih edildiğinde bu sayede atmosfere daha az karbondioksit salınımı gerçekleşiyor. Böylelikle küresel ısınmanın azalması sağlanabiliyor ve halk sağlığı korunabiliyor.” dedi.

Bu önlemlerle doğal çevre korunabilir

Tarımda kimyasal gübre kullanımının toprak kirliliğini büyük ölçüde artırdığına dikkat çeken Karakaş, “Daha az zararlı kimyasal kullanımıyla hem sağlığı hem de çevreyi uzun vadeli olumsuz etkilerden korumak mümkün olabiliyor. Tüketilen su miktarının azaltılabilmesiyle, atık su miktarı azaltılırken su kaynakları da korunabiliyor. Plastik kullanımının azaltılmasıyla ve tek kullanımlık ürünler yerine yeniden kullanılabilir ürünlerin tercih edilmesiyle toprak kirliliği belli ölçüde önlenebiliyor ve sağlık üzerine olumsuz etkiler sınırlandırıliyor. Doğal çevrede yaşayan canlıların doğaya bırakılan plastikler sebebiyle riske maruz kalması da önlenebiliyor.” ifadelerini kullandı.